Arteterapia

Psychologiczne koncepcje twórczości oraz zagadnienie twórczości i choroby psychicznej w ujęciu psychiatrów, kształtowały się wielokierunkowo. C. Lombrosco uważał, iż geniusz to rodzaj psychozy z grupy epileptoidalnej. Pogląd Lombrosa został poddany krytyce. Na przykład W. L. Babecock sugerował, iż osoby genialne należy podzielić na dwie grupy ludzi: normalnych i nienormalnych. Twierdził również, że ludzie obdarzeni geniuszem mają skłonność do nerwic, a wręcz do chorób psychicznych. Jeśli przypadłości te przekroczą określony próg dopiero wtedy decydują o ich nienormalności. Psychopatologiczną koncepcję twórczości zdecydowanie krytykował A.C. Jacobson. Oponował głównie przeciwko zbyt ogólnemu ujmowaniu patologii genialności. Uważał, że ludzie genialni charakteryzują się jedynie „chorobliwym temperamentem”, …

Twórczość jest specyficznym rodzajem działalności ludzkiej, którą charakteryzują dwie główne cechy: innowacyjność wytworu działalności oraz adekwatność tego wytworu do wymogów sytuacji lub problemu. U wielu jednostek twórczość wykazuje tendencję do utrzymywania się na stałym celu, jednocześnie obejmując różne dziedziny aktywności jednostki, co świadczy o jej wielostronności. Proces twórczy Psychologiczne koncepcje twórczości rozwinął C. R. Rogers. Według niego proces twórczy jest aktywnością prowadzącą do powstania nowego wytworu, który z jednej strony jest wynikiem niepowtarzalnej osobowości twórcy, a z drugiej – tworzywa (wydarzeń z jego życia). Rogers rozróżnił twórczość konstruktywną od destruktywnej. Konstruktywnymi twórcami są osoby o ukształtowanej świadomości, uświadomieni społecznie, będące …

Najczęściej spotykane w twórczości chorych na schizofrenię jest tworzenie realistyczne. To stwierdzenie koresponduje z poglądem głoszącym, że sztuka jest naśladowaniem rzeczywistości. W ujęciu platońskim byłoby to skrajne naśladowanie, a w ujęciu arystotelesowskim – umiarkowane naśladowanie rzeczywistości. W ujęciu nowożytnym pogląd ten znajduje potwierdzenie w postaci różnie rozumianego realizmu. Drugą charakterystyczną cechą twórczości chorych na schizofrenię jest przekształcanie rzeczywistości, będącej odzwierciedleniem przeżyć wewnętrznych twórcy. Psycholożka Magdalena Tyszkiewicz odróżnia tworzenie plastyczne od twórczości (por. Kępiński, 1972). Autorka stwierdza (1987), iż czynności kreacyjne wykonywane przez chorych to działania, których zamiar nie odpowiada rezultatom czynności wykonanej, a jeżeli nawet odpowiada, to w innym, dereistycznym …

Psychopatologia ekspresji ma ponad stuletnią historię. Jest dziedziną nauki, której przedmiotem zainteresowania jest zjawisko twórczości artystycznej osób chorych psychicznie jak również zagadnienie modelu twórcy o zmienionej chorobowo sylwetce biopsychicznej i społecznej. Jej podstawę stanowią prace badawcze psychiatrów, psychologów, socjologów, pedagogów, arteterapeutów oraz estetyków dotyczące wytworów, sylwetki osobowościowej oraz obrazu chorobowego osób przeważnie cierpiących na schizofrenię (Tyszkiewicz, 1987). Początkowo rozwijała się jako wiedza zdroworozsądkowa, a od czasu działalności kolekcjonerskiej oraz naukowej Hansa Prinzhorna – historyka sztuki, który stał się psychiatrą, stawała się wiedzą teoretyczną, by ostatecznie przyjąć postać teoretyczno – praktycznej, adekwatniej odpowiadającej zapotrzebowaniu społecznemu, które przede wszystkim ogniskowało się wokół …