Choroba afektywna jednobiegunowa określana jest również jako depresja jednobiegunowa i sklasyfikowana jest w ICD-10 jako F33 Zaburzenia depresyjne nawracające, to zaburzenie psychiczne związane z nastrojem, które charakteryzuje się występowaniem epizodów depresji. Charakteryzuje się poczuciem przygnębienia i bezradności, występującym codziennie przez wiele tygodni (przynajmniej przez okres dwóch tygodni) bez przerwy lub niemal bez przerwy. Poza tym osoba dotknięta depresją skarży się na brak energii życiowej, niską samoocenę, myśli samobójcze, problemy ze snem i z koncentracją, a także anhedonię, czyli niezdolność do doznawania przyjemności.
Choroba afektywna jednobiegunowa dwa razy częściej dotyka kobiet niż mężczyzn, pojawia się w każdym okresie życia (chociaż rzadko u dzieci) i dotyka co roku (według raczej ścisłych kryteriów klinicznych) 5% dorosłej populacji. Wskazuje się na podłoże genetyczne w rozwoju depresji, szczególnie o wczesnym początku, ale nie zidentyfikowano jak dotąd pojedynczego genu związanego z depresją. Choroba afektywna jednobiegunowa często rozwija się u podatnych osób lub pogłębia pod wpływem traumatyzujących doświadczeń życiowych. Rozwój depresji może być także powiązany z przedłużającym się podwyższonym poziomem kortyzolu czy nieprawidłowym wzorcem dominacji półkulowej – nadaktywnością prawej półkuli mózgu.
Depresja jednobiegunowa
Chorobę afektywną jednobiegunową można określić jako chorobę, która objawia się nawracającymi epizodami depresyjnymi. Epizod depresyjny można zdiagnozować u pacjentów, u których występuje pięć z poniższych objawów przez co najmniej dwa tygodnie (przy czym jeden z pierwszych dwóch objawów jest warunkiem koniecznym):
obniżony nastrój
utrata zainteresowań/odczuwania przyjemności
zmiana masy ciała
pobudzenie/spowolnienie psychoruchowe
zmęczenie lub brak energii
poczucie braku własnej wartości lub poczucie winy
problemy z koncentracją
brak zdolności do podejmowania decyzji
myśli samobójcze.
Kryteria diagnostyczne dla epizodu depresyjnego zostały opracowane przez Amerykańskie Towarzystwo Psychiatryczne, ale Światowa Organizacja Zdrowia stworzyła podobne kryteria rozpoznania choroby dla psychiatrów.
Epizod depresyjny charakteryzuje się obniżonym nastrojem, uczuciem beznadziejności i braku zainteresowania aktywnościami, które zwykle sprawiają przyjemność. Osoby z epizodem depresyjnym mogą doświadczać zmiany w apetycie, wagi, snu i poziomie energii.
Leczenie depresji jednobiegunowej
Leczenie choroby afektywnej jednobiegunowej zwykle wymaga połączenia farmakoterapii i terapii psychologicznej. Leki, takie jak przeciwdepresanty i stabilizatory nastroju, w tym lit, mogą pomóc w zmniejszeniu objawów. Terapia psychologiczna, w tym terapia poznawczo-behawioralna, może pomóc w radzeniu sobie z objawami i poprawie jakości życia. Poza tym, w leczeniu stosuje się leki antydepresyjne, takie jak inhibitory monoaminooksydazy (np. fenelzyna), selektywne inhibitory wychwytu zwrotnego serotoniny (np. fluoksetyna, znana również jako Prozac) oraz atypowe antydepresanty, takie jak bupropion i wenlafaksyna. Wskazane są również inne formy leczenia, takie jak elektrowstrząsy czy modyfikacja rytmu snu i czuwania.
Żródła:
Kalat, James W. (2006) Wydawnictwo naukowe PWN
