Jest wiele uniwersalnych elementów, które są wspólne różnym rodzajom psychoterapii. Jednym z nich jest kontrakt terapeutyczny – umowa między pacjentem a terapeutą, która ma na celu ujednolicenie zasad i celów terapii oraz zapewnienie obu stronom pewnego stopnia pewności i bezpieczeństwa. Relacja pomiędzy psychoterapeutą, a klientem nawiązywana jest w trakcie pierwszego spotkania, na którym psychoterapeuta przeprowadza wstępną diagnozę oraz rozpoznaje motywację klienta do uczestniczenia w psychoterapii. Kontrakt terapeutyczny powinien być ustalany na początku terapii i powinien zawierać informacje na temat czasu trwania terapii, częstotliwości spotkań, celów terapii oraz oczekiwanych efektów oraz ustalenie dalszego przebiegu psychoterapii. W kontrakcie klient wraz z psychoterapeutą wspólnie ustalają cel psychoterapii oraz jej formę. Na tym etapie zaakceptowane zostają również przez klienta metody terapii zaproponowane przez psychoterapeutę. Kontrakt terapeutyczny może zostać sporządzony w formie pisemnej bądź ustnej. Jednym z najbardziej znanych modeli współpracy terapeuty i klienta jest kontrakt terapeutyczny Johna Enright’a.
Cechy kontraktu terapeutycznego
Kontrakt terapeutyczny powinien obejmować takie kluczowe elementy jak:
-
Czas trwania terapii – określenie czasu, który będzie poświęcony na terapię oraz częstotliwości spotkań.
-
Cel terapii – określenie celów, które mają zostać osiągnięte w trakcie terapii oraz zdefiniowanie problemów, nad którymi będzie pracował klient.
-
Zasady postępowania – ustalenie zasad, na których będzie opierała się terapia, np. poufność, szacunek, uczciwość, a także zasady dotyczące płatności, anulowania spotkań itp.
-
Wyzwania – omówienie wyzwań, jakie mogą pojawić się podczas terapii oraz sposobów radzenia sobie z nimi.
-
Oczekiwania oraz zaangażowanie – omówienie oczekiwań klienta oraz zaangażowania, jakie będzie wymagane od obu stron.
Cele kontraktu terapeutycznego
Kontrakt terapeutyczny ma na celu zapewnienie klarownych ram dla psychoterapii oraz zapewnienie klientowi poczucia bezpieczeństwa oraz zaufania do terapeuty. W kontrakcie terapeutycznym powinny być jasno określone zasady zachowania się obu stron, takie jak wzajemny szacunek i poufność. Klient powinien zostać poinformowany o zasadach dotyczących anulowania spotkań, płatności, a także o tym, że terapia może być przerwana w dowolnym momencie przez jedną lub obie strony. Kontrakt terapeutyczny jest również ważnym narzędziem w procesie terapeutycznym, ponieważ zapewnia stronom jasność i porządek, które pomagają w osiągnięciu tego celu terapeutycznego. Ustalenie kontraktu terapeutycznego na początku terapii pozwala na lepszą współpracę między terapeutą, a klientem, a także na bardziej efektywną pracę nad problemami emocjonalnymi i psychicznymi.
