omnipotencja

Omnipotencja to termin pochodzący z języka łacińskiego i oznacza „wszechmocność” – jest połączeniem słów: potentia (moc, siła, zdolność) oraz omnia, omnium (oznaczających wszystko). Omnipotencja oznacza nieograniczoną niczym zdolność do działania, podejmowania decyzji albo wpływania na coś lub na kogoś. Omnipotencja to cecha osoby wszechmocnej polegająca na posiadaniu nieograniczonej mocy. Synonimami omnipotencji są takie pojęcia jak: wszechmoc, wszechsiła, wszechpotęga, wszechwładza, mocarność, nieskończona, absolutna moc i potęga, siła oraz moc duchowa, siła psychiczna oraz fizyczna, możliwość czynienia rzeczy niemożliwych, olbrzymie wpływy czy wreszcie – boskość.

Omnipotencja jest atrybutem tradycyjnie kojarzonym z pojęciem Boga oraz istoty boskiej, którego określa się jako wszechmocnego, wszechmogącego, czy „Alfa i Omega”. Monoteistyczne religie zazwyczaj przypisują wszechmoc bóstwu będącemu obiektem ich kultu. Religijne, teologiczne rozważania nad omnipotencją jako jednym z przymiotów boskich, stały się inspiracją dla filozofii i sformułowania tzw. paradoksu omnipotencji – czy wszechmocna istota może ograniczać swoją moc albo przewyższać samą siebie? Paradoks omnipotencji od tysięcy lat stanowi fundamentalne wyzwanie dla wielu koncepcji Boga i natury stworzonej przez niego rzeczywistości. Jedną z implikacji paradoksu omnipotencji jest to, że dał on początek debacie teologicznej, obejmującej przede wszystkim problem zła, czyli próbę odpowiedzi na pytanie, dlaczego omnipotentne, wszechmocne bóstwo miałoby zezwalać na istnienie zła.

Omnipotencja w psychologii

W psychologii omnipotencja odnosi się do postawy jednostki, która uważa, że ma pełną kontrolę nad swoim życiem i otaczającym ją światem. Osoby, które stosują mechanizm obronny omnipotentnej kontroli, wierzą, że są w stanie kontrolować swoje otoczenie, wydarzenia oraz ludzi, którzy przebywają w ich otoczeniu. Omnipotencja to wiara w umiejętność bycia wszechmogącym w każdym sensie i w każdym aspekcie. Jednym z przejawów przekonania o własnej omnipotencji jest wiara w możliwość czynienia cudów. Omnipotencja jest wewnętrznym przekonaniem o swojej nieograniczonej mocy i sprawczości, któremu towarzyszy przekonanie o niemożliwości poniesienia porażki. 

Omnipotencja może być uważana za formę mechanizmu obronnego, ponieważ pomaga jednostce radzić sobie z trudnymi sytuacjami życiowymi i emocjami. Osoby stosujące omnipotencję zwykle doświadczyły traumatycznych lub stresujących sytuacji w przeszłości, takich jak przemoc, utrata bliskiej osoby lub przebyły poważną chorobę. W ten sposób korzystając z omnipotencji, jednostka próbuje zminimalizować lęki związane z tymi doświadczeniami i stworzyć poczucie bezpieczeństwa.