Zgodnie modelem zawierania kontraktu zaproponowanym przez Johna Enright’a, kontrakt terapeutyczny jest umową zawartą przez psychoterapeutę i klienta, która dokładnie precyzuje warunki w jakich będą odbywały się spotkania terapeutyczne oraz jaki będzie cel tych spotkań. Warto zaznaczyć, iż terapeuta zawierając kontrakt nie powinien w nim gwarantować klientowi osiągnięcia celu terapeutycznego, gdyż sukces terapii jest zdecydowanie uzależniony od postawy i aktywności klienta. Tak rozumiany kontrakt jest umową gwarantującą klientowi rzetelne działanie terapeuty nie gwarantując jednocześnie, że obrany cel zostanie osiągnięty. Zawarcie kontraktu terapeutycznego znacznie zwiększa efektywność terapii, związane jest to z określeniem granic skuteczności określonego podejścia. Umożliwia on rozpoznanie w trakcie terapii …
Epizod psychotyczny
Ostry wielopostaciowy epizod psychotyczny skrótowo nazywany epizodem psychotycznym definiowany jest w Klasyfikacji ICD-10 pod kodem F23 jako pojedyncze, incydentalne ostre i przemijające zaburzenia psychotyczne. Objawy epizodu psychotycznego Grupę tych zaburzeń cechuje występowanie objawów psychotycznych, takich jak doświadczanie halucynacji (np. słyszenie głosów), urojeń (np. przekonanie o byciu prześladowanym lub kontrolowanym przez obce siły), dezorganizacji myślenia, mowy lub zachowania oraz zmian nastroju. Epizody psychozy mogą być przerażające i wpływać negatywnie na zdolność do funkcjonowania w codziennym życiu. Objawy te cechują się zwykle nagłym początkiem i gwałtownym przebiegiem i utrzymują się zazwyczaj krócej niż 1 miesiąc. Ich charakter jest zwykle reaktywny i wtórny …
Epizod psychozy
Epizod psychozy bądź też atak psychozy to najczęstsze określenia na gwałtowny początek i szybki rozwój choroby, który zazwyczaj wiąże się z koniecznością hospitalizacji w zamkniętym oddziale psychiatrycznym oraz farmakologicznego leczenia ostrej fazy choroby, dopiero po której możliwa jest rehabilitacja w domu pacjenta. Psycholodzy Brichwood i Jackson uważają, że średnio 20% chorych na schizofrenię przeżywa w ciągu całego życia tylko jeden epizod psychozy i powraca do stosunkowo normalnego życia, 60% chorych doświadcza więcej niż jeden atak psychozy, lecz pomiędzy epizodami objawów psychotycznych chorzy funkcjonują na poziomie przedchorobowym. Około 70% chorych, w latach następujących po pierwszym epizodzie psychozy, powraca do życia w …
Ocena jakości życia u chorych na schizofrenię
Ocena jakości życia dokonywana przez osoby dotknięte chorobami somatycznymi jak również chorobami psychicznymi, w badaniach klinicznych koncentruje się zazwyczaj wokół badania czterech obszarów: sprawności ruchowej, stanu somatycznego, stanu psychicznego oraz obszaru społecznego (de Walden-Gałuszko, Majkowicz, 1994). Górecka i Czernikiewicz (2004) ustaliły, iż im większe jest nasilenie objawów pozytywnych, tym niższy poziom jakości życia osiągają pacjenci korelacja ujemna P = –0,350, dla p=0,00 między skalami QLS i BPRS1 ) oraz, że im większe nasilenie objawów negatywnych, tym niższy poziom jakości życia u badanych pacjentów (wysoka korelacja ujemna P = –0,838, dla p = 0,00 między wynikami skali BNS 2 a QLS). …
Twórczość chorych psychicznie
Najczęściej spotykane w twórczości chorych na schizofrenię jest tworzenie realistyczne. To stwierdzenie koresponduje z poglądem głoszącym, że sztuka jest naśladowaniem rzeczywistości. W ujęciu platońskim byłoby to skrajne naśladowanie, a w ujęciu arystotelesowskim – umiarkowane naśladowanie rzeczywistości. W ujęciu nowożytnym pogląd ten znajduje potwierdzenie w postaci różnie rozumianego realizmu. Drugą charakterystyczną cechą twórczości chorych na schizofrenię jest przekształcanie rzeczywistości, będącej odzwierciedleniem przeżyć wewnętrznych twórcy. Psycholożka Magdalena Tyszkiewicz odróżnia tworzenie plastyczne od twórczości (por. Kępiński, 1972). Autorka stwierdza (1987), iż czynności kreacyjne wykonywane przez chorych to działania, których zamiar nie odpowiada rezultatom czynności wykonanej, a jeżeli nawet odpowiada, to w innym, dereistycznym …
Psychopatologia ekspresji
Psychopatologia ekspresji ma ponad stuletnią historię. Jest dziedziną nauki, której przedmiotem zainteresowania jest zjawisko twórczości artystycznej osób chorych psychicznie jak również zagadnienie modelu twórcy o zmienionej chorobowo sylwetce biopsychicznej i społecznej. Jej podstawę stanowią prace badawcze psychiatrów, psychologów, socjologów, pedagogów, arteterapeutów oraz estetyków dotyczące wytworów, sylwetki osobowościowej oraz obrazu chorobowego osób przeważnie cierpiących na schizofrenię (Tyszkiewicz, 1987). Początkowo rozwijała się jako wiedza zdroworozsądkowa, a od czasu działalności kolekcjonerskiej oraz naukowej Hansa Prinzhorna – historyka sztuki, który stał się psychiatrą, stawała się wiedzą teoretyczną, by ostatecznie przyjąć postać teoretyczno – praktycznej, adekwatniej odpowiadającej zapotrzebowaniu społecznemu, które przede wszystkim ogniskowało się wokół …
Jakość i poczucie jakości życia u osób z zaburzeniami psychicznymi
De Walden-Gałuszko i Majkowicz (1994) podkreślają, że jakość życia człowieka jest zawsze wartością niezwykle subiektywną i jako taka zależy w dużym stopniu od jego stanu psychicznego, cech osobowości, upodobań, systemu wartości itp. Ten sam objaw u jednego człowieka może powodować znaczne obniżenie jakości życia w subiektywnej ocenie, podczas gdy inny człowiek będzie sygnalizował tylko nieznaczne obniżenie. Badania nad jakością życia rzadko były podejmowane w odniesieniu do osób chorych psychicznie. Powodem była między innymi błędna opinia, że osoby chore psychicznie nie są w stanie dokonać oceny swojej sytuacji życiowej. Zwrot polegający na holistycznym i podmiotowym podejściu do pacjenta oraz bardziej ukierunkowana …
Zaburzenia schizoafektywne
Pojęcie zaburzenia schizoafektywne sformułowane zostało w roku 1933 przez Jacoba Kasanina i odnosiło się do grupy pacjentów manifestujących objawy zarówno schizofrenii jak i zaburzeń maniakalno-depresyjnych, u których nie można jednoznacznie rozpoznać jednego z tych zaburzeń. Ukazywało również wady podejścia ściśle kategorialnego oraz binarnego, zaproponowanego przez Kraepelina. Alternatywą miało być stanowisko głoszące istnienie kontinuum rozciągające się od depresji jednobiegunowej, przez chorobę afektywną dwubiegunową i zaburzenia schizoafektywne, ku typowej schizofrenii. Ze względu na brak dowodów na istnienie jakichkolwiek naturalnych granic pomiędzy schizofrenią, a zaburzeniami maniakalno-depresyjnymi – gdyż u większości osób z utrwaloną chorobą psychiczną stwierdza się mieszaninę objawów afektywnych (maniakalno-depresyjnych) oraz objawów …
Przyczyny schizofrenii
Ze względu na różnorodność objawów oraz przebiegu, w przypadku schizofrenii nie można wskazać jednej jej przyczyny, bądź też jednego mechanizmu warunkującego jej wystąpienie. Jakie są więc główne czynniki etiologiczne schizofrenii? Naukowcy badający to zagadnienie najczęściej wskazują na kluczową w patomechanizmie schizofrenii rolę czynników biologicznych oraz psychospołecznych, a etiologia schizofrenii określana jest jako polikauzalna. Model biologiczny koncentruje się głównie na poszukiwaniach genetycznych i konstytucjonalnych uwarunkowań schizofrenii, prowadzone są badania rodowe sprawdzające znaczenie genotypu oraz fenotypu. Badania genetyczne wskazują na poligeniczny charakter zaburzeń schizofrenicznych, natomiast badania rodowe wskazują na dużą niezgodność zachorowań wśród bliźniąt jednojajowych (50% – 70%). Jak zauważają psychologowie Strelau …