W 1954 roku Abraham Maslow zaproponował teorię potrzeb, znaną jako piramida potrzeb Maslowa, która w kolejnych latach stanowiła źródło inspiracji dla wielu innych autorów. Hierarchiczna teoria potrzeb Maslowa opiera się na osiągnięciach szkoły stosunków społecznych Eltona Mayo. Maslow sformułował hipotezę, że człowiek dąży do zaspokojenia zespołu potrzeb, a te potrzeby tworzą logiczną hierarchię. Hierarchia potrzeb według Maslowa zaczyna się od potrzeb niższego rzędu, takich jak potrzeby fizjologiczne (np. potrzeby pożywienia i wody), których zaspokojenie usuwa niedobór w systemie fizjologicznym, a kończy się na potrzebach osobistych i abstrakcyjnych wyższego rzędu.
Piramida Maslowa
1. Potrzeby fizjologiczne
2. Potrzeby bezpieczeństwa
3. Potrzeby społeczne
4. Potrzeby szacunku
5. Potrzeby samorealizacji
Abraham Maslow postulował, że potrzeby wyższego rzędu stają się istotne dopiero wtedy, gdy zaspokojone są potrzeby niższego rzędu. Poza pięcioma podstawowymi potrzebami, Maslow wskazywał na istnienie dodatkowych potrzeb, które są bardziej indywidualne i pojawiają się u niektórych osób. Przykładami takich potrzeb są potrzeby wiedzy lub estetyczne. Maslow uważał, że trudno jest o nich mówić, ponieważ nie zostały jeszcze w pełni zbadane, jednak może się je wiązać z potrzebami samorealizacji.
Piramida Maslowa – hierarchia potrzeb człowieka
Według teorii potrzeb istnieją dwa prawa, które wpływają na zachowanie człowieka: prawo homeostazy oraz prawo wzmocnienia. Prawo homeostazy mówi o tym, że człowiek dąży do utrzymywania równowagi poprzez zaspokajanie potrzeb niższego rzędu. Niedosyt w tych potrzebach zakłóca równowagę organizmu, natomiast ich zaspokojenie przywraca równowagę i redukuje napięcie. Natomiast prawo wzmocnienia dotyczy potrzeb wyższego rzędu i mówi, że zaspokojenie tych potrzeb nie powoduje ich zaniku, lecz przeciwnie – człowiek odczuwa przyjemność i będzie dążył do wzmocnienia tych potrzeb.
Zgodnie z teorią potrzeb Maslowa, struktura potrzeb związana jest z osobowością człowieka, a rozwój osobowości wiąże się ze stopniowym zaspokajaniem potrzeb wyższego rzędu. Osoby o niższych poziomach rozwoju osobowości będą skupione na zaspokajaniu potrzeb niższego rzędu, takich jak potrzeby fizjologiczne i bezpieczeństwa, podczas gdy osoby o wyższych poziomach rozwoju będą dążyć do zaspokajania potrzeb wyższego rzędu, takich jak potrzeby samorealizacji i duchowe. Wraz z rozwojem osobowości człowieka zwiększa się motywacja do zaspokajania potrzeb wyższego rzędu, a zaspokojenie tych potrzeb daje satysfakcję i poczucie spełnienia.
