Splątanie jest zaburzeniem świadomości o egzogennej etiologii. Jest to stan głębokich zmian świadomości, najczęściej wynikający z poważnych zaburzeń funkcji mózgu, takich jak niewydolność krążenia mózgowego, infekcje, zatrucia, czy też zaburzenia metaboliczne. Może również pojawić się jako powikłanie psychoz endogennych.
Splątanie charakteryzuje się brakiem orientacji chorego w stosunku do własnej osoby i otoczenia. Pacjent może być dezorientowany co do miejsca, czasu, a nawet własnej tożsamości. Stan splątania może być spowodowany zarówno schorzeniami układu nerwowego, jak i uszkodzeniami mózgu związanymi z chorobami ogólnoustrojowymi.
Splątanie określane również terminem – inkoherencja, to złożone zaburzenie zarówno struktury, jak i funkcji myślenia, które prowadzi do wygłaszania niezrozumiałych, niekomunikatywnych wypowiedzi. Te wypowiedzi charakteryzują się brakiem logicznej spójności, często ze względu na zaburzenia gramatyczne oraz nieskładny tok myślenia. Splątanie manifestuje się jako wypowiedzi, które są chaotyczne, rozproszone i podążające za przypadkowymi skojarzeniami, często oparte na podobieństwie fonetycznym, rytmicznym lub rymie. Często występują tu także powtarzające się frazy, powtarzające się myśli lub słowa. To zaburzenie jest szczególnie powszechne w przypadku zespołu jakościowych zaburzeń świadomości, takich jak splątanie uwarunkowane somatycznie.
Objawy splątania
Objawy splątania mogą obejmować bezładne ruchy, pobudzenie psychoruchowe oraz omamy. Pacjent może wykazywać nieadekwatny kontakt z otoczeniem, a w cięższych przypadkach może być całkowicie niezorientowany co do własnej osoby, miejsca i czasu.
Splątanie może stanowić zwiastun rozwijającej się śpiączki, co sprawia, że jest to stan o poważnym charakterze klinicznym. W miarę postępu choroby, splątanie może przechodzić w stan majaczenia, w którym dodatkowo występują halucynacje, urojenia oraz silne objawy pobudzenia układu wegetatywnego, takie jak przyśpieszenie czynności serca, drżenie, pocenie się czy rozszerzenie źrenic. Pacjenci często doświadczają uczucia lęku lub pobudzenia. Stan majaczenia natomiast może prowadzić do stadium śpiączki.
Leczenie splątania zależy od jego przyczyny i może obejmować zarówno terapię farmakologiczną, jak i terapię objawową mającą na celu kontrolę objawów i poprawę funkcjonowania pacjenta. W przypadku poważnych schorzeń, takich jak niewydolność krążenia mózgowego, konieczne może być pilne leczenie szpitalne i monitorowanie stanu pacjenta przez personel medyczny.
