Urojenia dotyczą fałszywych lub niezgodnych z rzeczywistością przekonań, które utrzymują się mimo braku dowodów lub logicznego ich uzasadnienia. Osoby doświadczające urojeń wierzą w swoje przekonania w sposób niezachwiany, pomimo tego, że nie są one zgodne z obserwowanym światem lub przeczą im dowody przedstawiane przez innych ludzi.
Urojenia są jednym z objawów wytwórczych występujących w przypadku schizofrenii oraz innych zaburzeń psychotycznych. Urojenia manifestują się poprzez utrzymywanie fałszywych przekonań, które są odporne na próby racjonalnego ich wyperswadowania. Urojenia o charakterze prześladowczym są powszechnie występujące w tych przypadkach, na przykład przekonania o prześladowaniu przez kosmitów.
Urojenia odnoszenia
Urojenia ksobne nazywane także urojeniami odnoszenia, to przekonania, że jednostka jest obiektem szczególnego zainteresowania ze strony otoczenia. W takim przypadku osoba jest przekonana, że zwykłe uwagi i działania innych osób są skierowane właśnie w jej kierunku. Na przykład, może sądzić, że przypadkowe rozmowy ludzi na ulicy dotyczą jej, a dziennikarz w radiu lub telewizji kieruje swoje wypowiedzi właśnie do niej. Nawet ubrania w kolorze na przykład czarnym lub czerwonym noszone przez pewne osoby mogą być uznane za oznakę przynależności do pewnej wrogiej wobec chorej jednostki grupy.
Charakterystyka urojeń ksobnych
Często osoba doświadczająca urojeń ksobnych długo obserwuje zarówno znajomych, jak i obcych, starając się wywnioskować ukryte znaczenia ich zachowań, gestów, a nawet uśmiechów. Z biegiem czasu przekonuje się, że wiele osób jest zainteresowanych nią z różnych, często niewyjaśnionych powodów, często interpretując drobne sygnały jako działania wymierzone przeciwko niej lub w celu osiągnięcia innych, ukrytych celów.
To podejście prowadzi do tworzenia spajającej się narracji, w której jednostka widzi siebie jako centralną postać wielu wydarzeń. Niestety, te urojenia niejednokrotnie łączą się z urojeniami prześladowczymi, urojeniami wielkościowymi oraz innymi zaburzeniami psychicznymi. W przypadku urojeń ksobnych często mamy do czynienia z procesem narastania, gdzie z pozoru nieistotne wydarzenia stają się elementami jednej spójnej historii.
Urojenia ksobne, które są spójnym logicznym systemem, stanowią istotny element paranoi. Z kolei w schizofrenii, te przekonania mogą być mniej spójne i ułożone w logiczny układ. Bez względu na to, charakterystyczne jest to, że te urojenia są oparte na błędnych interpretacjach prawdziwych obserwacji i wydarzeń, które mają miejsce w otaczającym świecie.
